Theater is een perpetuum mobile. Het valt nooit stil. Net als je denkt: ‘Het seizoen zit erop, we hebben het gehad en het was goed’, sta je met één been in je volgende productie. Ieder jaar weer. En zolang er mensen zijn die die onrustige motor draaiende houden, blijft het NOORDTEATER bestaan.”
Jacques Van den Bergh, voorzitter NOORDTEATER, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan in juni 2000.
1ste BEDRIJF: DE GEBOORTEJAREN (1975-1979) Acteurs worden stichters en verwezenlijken een grote droom: een eigen kamertheater in het hartje van de stad. De grote bezielers achter dit project waren Frans Van de Velde, Etienne Oppeel en Pierre Soetewey. Na 22 succesvolle jaren als toneelgroep “Opbouw”, gesticht door Lode Van de Velde (vader van Frans) vonden zij dat het tijd werd voor een eigen plek. De bovenverdieping van een achterbouw aan de Lange Noordstraat, vlakbij de uitgaansbuurt Stadswaag, blijkt uiteindelijk de ideale locatie. En dan, het resultaat van maanden hard werk met een gedreven ploeg: de plechtige opening in september 1975 met “Spoken” van Ibsen in aanwezigheid van prominenten en pers. De kritieken waren unaniem lovend. Het was toen echt nog pionierswerk in de zeer positieve zin van het woord! Men kon op ieders medewerking rekenen voor bardiensten en onthaal, het maken van decors, het bedienen van licht en geluid, tot zelfs de schoonmaak! De vrije weekends tussen twee producties in werden opgevuld met muzikale optredens van hoog niveau, poëzieavonden, mime en kleinkunst. Na een succesvolle start barstte het zaaltje met zeventig zitjes zowat uit zijn voegen en moest er uitgekeken worden naar een nieuwe locatie met een grotere capaciteit en een betere omkadering. Die vonden we aan de Steenhouwersvest, op wandelafstand van de Groenplaats en de Grote Markt.
2de BEDRIJF: DE GROEIPIJNEN (1980-1988) Terug samen timmeren en kappen om ons publiek nog beter te dienen. Een nieuwe zaal met 85 stoelen, een imposante foyer, repetitieruimtes, werkplaatsen en stockageruimte: na een paar maanden hard labeur is het ruime herenhuis aan de Steenhouwersvest vertimmerd tot een gezellig stadstheater. De nieuwe locatie geeft het Noordteater een nieuw elan en de eerste stappen worden gezet naar het meest professionele amateurgezelschap in Antwerpen. Met “Judenrat” van Steve Wilmer zet het gezelschap in oktober 1980 een wereldcreatie op de planken. Het wordt meteen een voltreffer. Toch beleefde het Noordteater aan het begin van de jaren tachtig een woelige tijd met veel ups en downs. We kenden memorabele successen maar kregen ook rake klappen. Het was een ware zoektocht naar de ideale formule met het juiste evenwicht tussen de verschillende genres. Het was ook de periode van gastoptredens van het toenmalige “Reizend Volkstheater”.
3de BEDRIJF: DE EXPANSIE (1989-1998) Het Noordteater groeit uit tot een begrip in Antwerpen en omstreken. Het haalt zijn voordeel uit het verbrokkelen van de Antwerpse beroepsgezelschappen. Het aantal toeschouwers groeit gestaag en er komt ook ruimte voor de jeugd. Onder de leiding van Rik Lewijze en later Pol Vandenhende komt de “Jardin” tot stand, een werkplek voor jong talent, wat resulteert in een mooie reeks voorstellingen door deze zeer enthousiaste groep. Om aan de verwachtingen van ons veeleisend publiek te blijven voldoen, wordt er hard aan de kar getrokken: de structuur wordt strakker aangehaald, de infrastructuur verder uitgebouwd. Het theater beschikt nu over een computergestuurde licht- en klankinstallatie en een decorbouw die menig beroepsgezelschap ons benijdt. Besturen volgen elkaar op en met veel respect voor de oude waarden wordt het Noordteater klaargestoomd voor het nieuwe millennium.
4de BEDRIJF: DE MILLENNIUMJAREN (1992-2002) In deze “Millenniumjaren” worden bestuur en bar vertimmerd, zodat het gezelschap vol vertrouwen de 21ste eeuw kan instappen. Nog steeds trouw aan het motto: “een gevarieerd repertoire voor een breed publiek” worden klassiekers en lichtere stukken uit het gevestigde repertoire afgewisseld met hedendaagse creaties uit binnen- en buitenland, vaak in eigen vertaling. Om dit alles in goede banen te leiden, wisselen eigen talent en beroepsmensen elkaar af in de regisseursstoel. Voor het eerst wordt de kaap van 500 abonnees overschreden. Het invoeren van het premièreabonnement is een schot in de roos: vandaag nog steeds willen tientallen abonnees de première van een nieuw stuk onder geen beding missen, want het is en blijft een echt theaterfeest met alles erop en eraan! Dankzij de tomeloze inzet van een schare enthousiaste vrijwilligers en een dito publiek blikt het NT dynamischer dan ooit de 21ste eeuw tegemoet.
5de BEDRIJF: EEN GEVESTIGDE WAARDE (2003-VANDAAG) Het succesvolle 4de bedrijf kreeg een plotse wending toen we vernamen dat het pand aan de Steenhouwersvest verkocht werd. Na een moeizame zoektocht vonden we de huidige locatie aan de Sint-Nicolaasplaats, een prachtig pand, toen behorend tot het patrimonium van het Antwerpse OCMW. Een geschenk uit de hemel! Terug timmeren en kappen en weer van nul af aan beginnen om in september 2003 ons 28ste seizoen te kunnen openen. Nog steeds spreekt men over die memorabele verhuis waarbij alle medewerkers en tientallen abonnees, begeleid door een swingende band, in stoet over de cultuurmarkt trokken, de armen volgeladen met de ganse inboedel! De start van dit nieuwe hoofdstuk was meteen een schot in de roos. De succesproducties volgden elkaar op en het publiek kwam ruimschoots aan zijn trekken, terwijl achter de schermen de motor onrustig verder bleef draaien. Zoals bij elk theatergezelschap waait er af en toe een nieuwe wind. De generaties volgen elkaar op. Acteurs en regisseurs komen en gaan, bestuursleden geven de fakkel door… Het theater is voortdurend in beweging. Stilstaan is achteruitgaan! Ook het wegvallen van de subsidiëring door de provincie is een zware dobber en het vraagt heel wat creativiteit en extra inspanningen om het verlies hiervan (gedeeltelijk) te compenseren. Het zijn moeilijke tijden, maar de doorzetter wint. Besparingen alom, maar niet op de kwaliteit van onze producties! Het beste bewijs hiervoor is dat we hier vandaag samen ons 50-jarig jubileum kunnen vieren. Als je bedenkt dat er in die voorbije 50 jaar zo’n 280 producties gespeeld werden met een totaal van 4000 voorstellingen, dan begint het toch wel wat te duizelen! Het aantal medewerkers over al die jaren is niet meer bij te houden: een komen en gaan van honderden spelende leden, bestuursleden, decorbouwers, techniekers, regisseurs, vrijwilligers… Oprechte dank aan al diegenen die ons theater mee groot maakten en nog steeds maken!
SLOTWOORD: En misschien is dit jubileum wel de aanzet tot het zesde bedrijf in de geschiedenis van ons Noordteater. Dat zou ik dan “We zullen doorgaan!” willen noemen. Om in de huidige tijd in de culturele sector het hoofd boven water te kunnen houden moet je niet alleen heel sterk in je schoenen staan, maar ook kunnen rekenen op heel veel begrip en steun van mensen en bedrijven die zich bewust zijn van de financiële impact van het huidige cultuurbeleid op de werking van het theater. Maar we laten het niet aan ons hart komen. Op geestdrift wordt gelukkig niet bespaard. De harde kern van ons theater, met op kop een dynamisch bestuursorgaan, aangevuld met een schare enthousiaste nieuwkomers, blijft zich onafgebroken inzetten om onze ereplaats binnen het Antwerpse theaterlandschap te verdedigen.
En als het publiek al deze inspanningen weet te appreciëren en massaal zijn weg naar ons gezellig theater blijft vinden, dan zijn wij er zeker van dat een nieuwe generatie hier over 50 jaar terug zal staan om het glas te heffen op een eeuw Noordteater!
